Oxy cao áp trong điều trị hỗ trợ phục hồi chức năng sau đột quỵ não

1. Khái niệm về điều trị oxy cao áp 
Điều trị oxy cao áp là phương pháp sử dụng máy tạo khí áp lực oxy tinh khiết (hoăc hàm lượng cao) ở áp lực cao để điều trị, điều dưỡng cho bệnh nhân. 

2. Tại sao cần bổ sung oxy cho cơ thể 
Oxy đóng vai trò quan trọng nhất đối với sự sống của con người. Mọi hoạt động chuyển hóa trong có thể từ cấp độ phân tử, tế bào đến cơ quan cơ thể đều cần có O2. Có thể nói O2 là chất duy trì sự sống. Oxy rất cần cho sự sống nên khi thiếu sinh nhiều bệnh. Có bệnh thiếu oxy là nguyên nhân chính, nguyên nhân tiên phát, có bệnh thiếu oxy là khâu quan trọng trong cơ chế bệnh sinh.

3. Nguyên lý của oxy cao áp
Hàm lượng các chất khí nói chung, oxy nói riêng trong cơ thể người ta phù hợp và thích nghi với điều kiện môi trường 1 at, hàm lượng oxy 20-21%. Trong điều kiện đó oxy được vận chuyển từ phổi tới các tế bào bằng các con đường:
-    Kết hợp với hemoglobin dưới dạng HbO2 là dạng vận chuyển sinh học, giữ vai trò chủ yếu.
-    Oxy hòa tan vào trong huyết tương, nước mô các dịch của cơ thể. Đây là dạng hòa tan vật ly, theo định luật Henri – Daltoa. Ơ đây cơ thể được coi là môi trường nước. Các chất khí vào phế nang tiếp xúc với môi trường nước qua màng phế nang. Ở áp suất bình thường dạng hòa tan chiếm lượng không đáng kể. Trong 100 ml máu chỉ có khoảng 0,3 ml oxy dạng hòa tan. Trong khi nhu cầu của cơ thể cần khoáng 6,65 ml oxy trong 100 ml máu. Nhưng oxy hòa tan có tầm quan trọng vì là dạng sử dụng trực tiếp của tế bào. Oxy kết hợp (HbO2) tới tế bào cũng phải chuyển thành dạng hòa tan tế bào mới sử dụng được.
Có thể tăng lượng oxy hòa tan bằng tăng áp suất và hàm lượng khí oxy hít vào. Cứ tăng áp suất oxy thở vào thêm 1at trong điều kiện nhiệt độ không đổi thì lượng oxy hòa tan trong 100 ml máu tăng thêm 2,3 ml.
Oxy cao áp đã sử dụng tính chất này của oxy nhằm tăng nhanh, chủ động lượng oxy cung cấp cho cơ thể. 

4. Ý nghĩa phương pháp điều trị oxy cao áp
-    Là phương pháp vừa có tác dụng điều trị, vừa có tác dụng điều dưỡng.
-    Là phương pháp an toàn dễ tiếp nhận ngay cả trẻ mới sinh đến người già yếu. Phương pháp không đưa chất lạ vào cơ thể nên hầu như không có tác dụng phụ. 
-    Có tác dụng điều trị đồng thời nhiều bệnh nhưng không làm giảm ý nghĩa tác dụng với từng bệnh cụ thể.

5. Chỉ định và chống chỉ định 
a. Chỉ định: Oxy cao áp có tác dụng điều trị nhiều bệnh trong đó có những bệnh có chỉ định tuyệt đối và nhiều bệnh là phương pháp điều trị kết hợp
+ Bệnh có chỉ định tuyệt đối
-    Ngộ độc oxyd carbon và các khí độc khác
-    Bệnh giảm áp của thợ lặn và phi công
-    Bệnh nhiễm trùng kỵ khí, hoại thư sinh hơi
+ Hỗ trợ điều trị
-    Viêm loét ngoài da lâu liền do các nguyên nhân khác nhau: do tiểu đường, liệt nằm lâu ngày, do bỏng, nhiễm trùng ngoại khoa. 
-    Phục hồi chức năng các bệnh nhân đột quỵ não sau giai đoạn cấp.
-    Thiểu năng tuần hoàn não
-    Bệnh lý nhiễm trùng, hoại tử vô trùng, hoại tử sau xạ trị (hay gặp hoại tử xương hàm sau xạ trị khối u vùng mặt, vòm hầu)
-    Bệnh bại não, tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ ở trẻ em.
-    Điếc đột ngột.
-    Hồi phục nhanh sức khỏe sau ốm, sau lao động trí lực thể lực cường độ cao.
b. Chống chỉ định:
-    Bệnh áp xe khí kín, tràn khí màng phổi
-    Bệnh động kinh
-    Hội chứng sợ khoang kín
-    Sốt nhiễm trùng

6. Ứng dụng điều trị oxy cao áp tại trung tâm đột quỵ não
-    Trung tâm đột quỵ não đã ứng dụng Oxy cao áp trong điều trị phục hồi chức năng sau đột quỵ não. Các nghiên cứu tại trung tâm trên các nhóm bệnh nhân khác nhau đã cho thấy oxy cao áp cải thiện tốt về.
+ Cải thiện tốt chức năng thần kinh: vận động, ngôn ngữ, cảm giác tri giác
+ Giảm trạng thái trầm cảm sau đột quỵ, cải thiện giấc ngủ sinh lý
+ Giảm các biến chứng do đột quỵ như thiểu dưỡng, loét điểm tỳ, đau cơ khớp...
-    Ngoài ra oxy cao áp tại trung tâm được chỉ định điều trị cho các trẻ em có bệnh tự kỷ, thiểu năng trí tuệ, bệnh lý thần kinh mạn tính: đau thần kinh, rối loạn tiền đình, suy ngược thần kinh, điếc đột ngột...